سخنراني علمي دكتر اسكندر زند، معاون وزير و رئيس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كشور با عنوان: تحقيقات كشاورزي، هم افزائي دانشگاه و سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي در جمع اساتيد، پژوهشگران، محققان و دانشجويان دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
اين سخنراني که روز چهارشنبه 16 اسفند ماه 96 در محل ساختمان تحصيلات تكميلي دانشكده كشاورزي برگزار شد و در ابتدا دكتر احمد نظامي رئيس دانشكده كشاورزي ضمن عرض خير مقدم، ويژگيهاي عصر حاضر در عرصه علم و فناوري را برشمرد و سرعت رشد علم و فناوري را در شاخه هاي كشاورزي بسيار سريع دانست و به نمونه هائي از رشد كمي و كيفي در محصولات كشاورزي اشاره كرد. ايشان به استفاده از قابليتهاي نوظهور، كه متعاقب دگرگوني و تحول در علوم مربوط به آب، خاك و ساير منابع اتفاق افتاده، به عنوان يك تحول بزرگ در توليد ياد كرد و ضمن برشمردن كاستي هاي منابع ضروري براي توليد كشاورزي، خواستار ايفاي نقش موثر محققان و دانشگاهيان براي كاهش آثار محدوديتهاي طبيعي و غير طبيعي در توليد محصولات كشاورزي شد. وي تاكيد كرد در شرايط كنوني توليد محصول كشاورزي سالم در شرايط كم آب از جمله ضروريت هاي اجتناب ناپذير در كشور مي باشد.
سپس دكتر اسكندر زند معاون وزير و رئيس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كشور، ضمن برشمردن مراحل تكوين ساختاري و محتوائي تحقيقات كشاورزي در اعصار مختلف گفت، نظام اطلاعات و دانش در دنيا گستره وسيعي دارد و شوراهاي ملي تحقيقاتي و كمسيونهاي پژوهشي وابسته به بخش خصوصي و سازمانهاي مشابه، پشتيباني و هموار ساختن راه دشوار توليد علم و فناوري را انجام مي دهند. وي اظهار داشت سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي مشكلات بخش كشاورزي، كاستيهاي عرصه علم و فناوري در زمينه مذكور و شناخت عوامل موثر بر توليد، اعم از طبيعي و انساني و محدوديتهاي كشاورزي را تبيين كرده و از راه حل ها حمايت ميكند تا به عنوان يك سازمان تحقيقاتي ملي، به وظيفه خود عمل كرده باشد .
همچنين وي اظهار كرد: امروزه منابع اصلي كشاورزي، اعم از آب، خاك، ذخائر ژنتيكي، هوا و تغييرات اقليمي و محدوديتهاي اين منابع تحت پايش سازمان هاي تحقيقاتي قرار ميگيرد و با مطالعات گسترده و از طريق ترويج راهكارهاي مبتني بر سرمايه، بازار و برند سازي، تربيت نيروي ماهر، افزايش ضريب تكنولوژي و نوسازي مبتني بر دانش، تنگناهاي كشاورزي متاثر از عوامل انساني و طبيعي بر طرف ميشود.
وي افزود عامل انساني بسيار توانمند است و ميتوان با تحول در آن، تنگناههاي طبيعي كشاورزي را جبران كرد، به نحوي كه امروزه عملكرد كشاورزان برتر در بخش زراعت تا سه برابر متوسط آن و در بخش محصولات باغي تا هفت برابر ميانگين مي باشد و اين در نتيجه استفاده كارا از دانش و تكنولوژي توسط اين كشاورزان مي باشد. وي ابراز داشت ما همانگونه كه نقش دانش در بذر، دانش در كود، دانش در ماشين آلات و ... را منظور ميكنيم، بايد نقش دانش در هكتار را نيز در نظر بگيريم كه به دنبال آن بهره وري موثر، افزايش درآمد و اهداف توسعه را محقق خواهد ساخت و لازمه اين امر ترويج نظام نوآوري، نظام دانش و اطلاعات و گسترش زنجيره علم كشاورزي است.
دكتر اسكندر زند ادامه داد : رتبه توليد علم كشاورزي ما درمنطقه 2 و در جهان 26 است، اما در توليد فناوري و نوآوري كه خروجي علم تلقي ميشود رتبه 75 را داريم و اين شكاف به معناي آن است كه علم و فعاليتهاي آموزشي و تحقيقاتي بايد منجر به "خروجي " يعني " محصول " شود. رئيس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كشور اضافه كرد ما بايد اين فاصله را كم كنيم و راهكار آن ترويج و استقرار علم و فناوري است. در اين رهگذر بايد ثروت به دانش تبديل شود و اين نيز بايد به سرمايه بزرگتري بيانجامد كه نوآوري است و تا زماني كه قادر نباشيم علم را به نوآوري تبديل كنيم ناتوان محسوب مي شويم. ما بايد بين نيازها و شبه نيازها تفاوت قائل شويم و خروجي بايد معطوف به نيازها باشد. بايد گزارش نهائي يك فرآيند تحقيقاتي تبديل به يافته قابل ترويج شود و يا مقاله اي در مرز علم و دانش و گرنه اولويتهاي ما را كه افزايش درآمد، بهبود امنيت غذائي و ثبات اكوسيستم مي باشد، برآورد نميكند. ما در سازمان تحقيقات كشاورزي به دنبال اقتصادي كردن تحقيقات با رويكرد اولويتهاي آينده ساز هستيم، يعني بردن رضايت به مزرعه، رسيدن به مرز دانش و ترويج يافته هايي با قابليت تجاري سازي و منتهي به قرارداد .
وي در بخش پاياني سخنان خود گفت ما در سازمان متبوع با تغيير آيين نامه هاي ارتقا، به دنبال نه تنها علم سنجي بلكه اثر سنجي هستيم و خروجي منتهي به ارزش افزوده را در حوزه هاي تحقيقاتي ملاك عمل قرار ميدهيم. بنابر اين در كنار استفاده از ظرفيت بخش بين الملل و بخش خصوصي، استفاده از ظرفيت دانشگاهها را به عنوان رويكرد خود به منظور افزايش اثر بخشي به تحقيقات دنبال ميكنيم.
